Món xôi trám là một món ăn phổ biến trong vùng núi phía Bắc. Tuy nhiên, không phải ai cũng có cơ hội thưởng thức món đặc sản đậm đà này. Bài viết dưới đây CACHNAUXOI.COM sẽ giúp bạn tìm hiểu cách làm xôi trám đen ngon miệng để bạn có thể thưởng thức cùng với người thân trong gia đình.
Xôi trám đen có nguồn gốc từ đâu?
Xôi trám đen là một món ăn đặc sản của vùng đất Cao Bằng ở Việt Nam, nổi tiếng với hương vị thơm ngon và giá trị dinh dưỡng cao. Ngoài tác dụng bổ sung năng lượng cho cơ thể, xôi trám đen còn có tác dụng tăng cường sức khỏe. Đây cũng là món ăn có giá trị văn hóa và truyền thống đặc sắc của địa phương. Nếu bạn có dịp ghé thăm vùng đất Cao Bằng, đặc biệt là vào mùa đông, hãy thử trải nghiệm hương vị đặc trưng của những nắm xôi trám đen ấm nóng, bùi ngậy để tạo ra những kỷ niệm đáng nhớ.
Nguyên liệu nấu xôi trám đen
Để làm món xôi truyền thống của vùng núi miền Bắc Việt Nam, bạn cần chuẩn bị những nguyên liệu đơn giản sau:
- Thịt lợn xay (1 kg)
- Gạo nếp (1 kg)
- Quả trám đen (1 kg)
- Hành tím (100g)
- Dầu ăn (2 muỗng canh)
- Nước mắm (1 muỗng canh)
- Hạt nêm và tiêu (vừa đủ).
Dụng cụ nấu xôi
Để nấu xôi trám đen, bạn cần chuẩn bị những dụng cụ sau:
1. Nồi cơm điện hoặc nồi nấu cháo
2. Thố đựng gạo
3. Muỗng và đũa
4. Dụng cụ để trộn và xay nếp trám đen (có thể dùng máy xay sinh tố hoặc máy xay cầm tay)
5. Một cái khuấy để trộn đều các nguyên liệu trong lúc nấu.
6. Một cái nắp đậy nồi khi nấu để giữ hơi nước.
7. Khuôn xôi (nếu muốn tạo hình xôi đẹp).
Cách nấu xôi trám đen ngon tại nhà
Để có món xôi trám đen thơm ngon và chuẩn vị, cần phải chuẩn bị kỹ càng cho tất cả các công đoạn trong quá trình chế biến. Dưới đây là cách làm xôi trám đen theo bài bản từ các chuyên gia ẩm thực địa phương:
Ngâm gạo nếp
Để bắt đầu chế biến xôi trám đen thơm ngon, việc làm sạch gạo nếp rất quan trọng để đảm bảo hạt gạo được nở đều và dẻo dai hơn. Có thể thực hiện các bước sau để làm sạch gạo nếp:
Bước 1: Cho gạo nếp vào một cái chậu to.
Bước 2: Rửa gạo nếp với nước sạch 2-3 lần và nhẹ nhàng lắc để làm sạch các hạt gạo. Sau đó, đổ bỏ nước rửa cho đến khi nước trong.
Bước 3: Ngâm gạo nếp trong nước trong 8 tiếng.
Trong khi chờ đợi, bạn có thể chuẩn bị nguyên liệu và các công đoạn tiếp theo để tiết kiệm thời gian.
Tách vỏ trám
Phương pháp tách vỏ trám đen khá đơn giản và dễ thực hiện. Đầu tiên, trám được rửa sạch và cho vào nồi. Sau đó, đổ nước ngập trám và đun sôi khoảng 70-80 độ C. Khi nước đã sôi, tắt bếp và để trám trong nước khoảng 5-10 phút để trám mềm và dễ tách vỏ hơn.
Xào nhân thịt trám
Sau khi đã chuẩn bị xong các nguyên liệu, bạn có thể thực hiện xào nhân theo các bước dưới đây để có món xôi trám đen ngon nhất:
Bước 1: Đun nóng 2 muỗng canh dầu ăn trong một chiếc chảo.
Bước 2: Thêm hành tím cắt lát vào chảo và phi cho đến khi hành tím hơi vàng.
Bước 3: Cho thịt lợn xay vào chảo, đảo đều và xào đến khi thịt chín và săn lại.
Bước 4: Đổ quả trám đen vào chảo cùng với thịt, sau đó dằm nhuyễn trám để hòa quyện với thịt.
Nêm gia vị
Để tạo hương vị cho xôi trám đen, có thể tuỳ chỉnh gia vị theo sở thích. Dưới đây là cách làm chuẩn đến từ các chuyên gia ẩm thực vùng cao phía Bắc mà bạn có thể tham khảo:
Bước 1: Rã đông quả trám đen, sau đó cho vào nồi cùng với thịt heo xay. Nêm vào khoảng 1 muỗng canh nước mắm, 1/2 muỗng cà phê tiêu, 1/2 muỗng cà phê đường, và 1/2 muỗng cà phê hạt nêm. Khuấy đều cho đến khi gia vị thấm đều vào nhân.
Bước 2: Bật lửa, đổ 2 muỗng canh dầu ăn vào chảo và đợi đến khi dầu nóng. Cho phần hành tím cắt lát vào chảo, sau đó phi thơm.
Bước 3: Cho nhân trám và thịt vào chảo, đảo đều và xào đến khi nhân chín. Nếu cần, thêm gia vị để tăng thêm hương vị.
Bước 4: Tắt bếp và để nhân nguội trước khi trộn vào xôi.
Nấu xôi
Khi nếp đã được ngâm qua 8 tiếng, nó sẽ thấm nước và nở to hơn. Tiếp theo, bạn cần rửa sạch nếp bằng nước lạnh và cho nó vào nồi nấu cùng với nước để nấu chín khoảng 45 phút.
Trộn trám và xôi
Sau khi xôi đã chín, trút xôi ra một chậu lớn và trộn đều với phần nhân đã xào ở những bước trước. Khi trộn đều, sẽ thu được một hỗn hợp có màu tím ngả nâu nhạt.
Thành phẩm xôi trám đen
Khi đã hoàn tất tất cả các bước, tiếp theo là chuẩn bị một đĩa tròn hoặc mẹt tre để trình bày món xôi trám đen thật đẹp mắt. Đặt lên đĩa một lớp lá chuối, sau đó cho xôi lên trên. Trang trí bằng những quả trám đen, chà bông hoặc hành phi để tăng thêm hương vị thơm ngon cho món ăn. Với những bước đơn giản này, bạn đã có thể tạo ra một phần xôi trám đen hấp dẫn để thưởng thức cùng gia đình và bạn bè.
Một số lưu ý để làm xôi trám ngon, dẻo
Có thật sự không khó để làm xôi trám đen. Nếu áp dụng những mẹo sau đây, bạn có thể nâng cao hương vị của món xôi lên nhiều lần.
Lựa chọn thịt lợn
Để món xôi trám đen thêm mềm và ngon, bạn nên chọn loại thịt lợn xay có độ mỡ vừa phải. Nếu có thể, nên sử dụng phần thịt nách của lợn để đảm bảo được chất lượng tốt nhất cho món ăn.
Lựa chọn gạo nếp
Bạn thường hay thấy các loại gạo nếp từ đồng bằng, tuy nhiên khi nấu lên chúng không đạt được độ dẻo và thơm chuẩn miền núi. Vì vậy, để có được xôi trám đen chuẩn vị nhất, nên sử dụng các loại nếp hạt ngắn, chính gốc vùng cao như nếp Bắc, nếp cái hoa vàng hoặc nếp nương.
Lựa chọn trám
Bạn có thể tìm thấy loại trám cần thiết tại các siêu thị hoặc trên các trang thương mại điện tử. Tuy nhiên, nếu có thể, nên mua trực tiếp để lựa chọn những quả trám đồng đều, có hình dáng thon dài ở 2 đầu, và nặng tay, chắc tay khi cầm. Nên mua trám vào khoảng tháng 7 hoặc tháng 8 để đảm bảo trám tươi ngon và giá cả hợp lý nhất.
Những quả trám tươi còn có lớp vỏ nhăn mịn và màu trắng phấn bóng, và không nên chọn những quả trám đã mất lớp phấn hoặc có vỏ nhăn không còn căng bóng, bởi đó là những quả trám đã cũ, khi ăn sẽ không còn ngon.
Sơ chế trám
Khi đun trám, cần sử dụng lửa nhỏ hoặc vừa để tránh vỏ trám cứng và khó tách. Nên nhớ rằng, trám đen có lớp phấn trắng bên ngoài vỏ, do đó sau khi tách vỏ cần rửa lại trám để loại bỏ lớp phấn này.
Kết luận
Dưới đây là một số thông tin về cách làm xôi trám đen theo công thức chuẩn từ Cao Bằng. Món ăn này thích hợp để chiêu đãi khách quý hoặc người thân, và cũng có thể là một sản phẩm kinh doanh hấp dẫn.